Wręczenie Nagród Nobla 2017 - podsumowanie dnia

Embed from Getty Images

Dzisiaj w Sztokholmie odbyła się coroczna ceremonia wręczenia Nagród Nobla. Tradycyjnie król Carl XVI Gustaf w towarzystwie członków rodziny królewskiej, królowej Silvii, Następczyni Tronu - księżniczki Victorii, księcia Daniela a także księcia Carla Philipa i księżnej Sofii, księżniczki Madeleine oraz jej męża Christophera O'Neilla, wręczył wyróżnienia przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi dla społeczeństwa i ludzkości. 

Ja niżej podpisany, Alfred Nobel, oświadczam niniejszym, po długiej rozwadze, iż moja ostatnia wola odnośnie majątku, jest następująca.Wszystkie pozostałe po mnie, możliwe do zrealizowania aktywa, mają być rozdysponowane w sposób następujący: kapitał zostanie przez egzekutorów ulokowany bezpiecznie w papierach, tworzących fundusz,
którego procenty każdego roku mają być rozdzielone w formie nagród tym, którzy w roku poprzedzającym przynieśli ludzkości największe korzyści.[...]  

(Alfred Nobel, 27 listopada 1895)

10 grudnia ma wymiar niezwykle symboliczny, tego dnia w 1896 roku, w śródziemnomorskim kurorcie San Remo zmarł na udar Alfred Nobel, szwedzki przemysłowiec, wynalazca dynamitu a także fundator nagrody. W 1901 roku, kiedy odbyła się pierwsza, niezwykle skromna ceremonia wręczenia nagród im. Alfreda Nobla nikt nie przypuszczał, że nieco ponad sto lat późnej będzie jedną z najbardziej prestiżowych gali tego rodzaju na świecie. Nawet ówcześnie panujący król Oscar II stwierdził, że uroczystość nie wymaga jego obecności (rodzinę królewską reprezentował więc książę Gustaf, następca tronu). Bardzo szybko zdał sobie sprawę z błędnej oceny ceremonii. Nagrody zyskał rozgłos na całym świecie. W związku z tym w 1902 roku monarcha zdecydował się wręczyć nagrody laureatom. Czynił to każdego roku, aż do swojej śmierci na dwa dni przed uroczystościami w 1907 roku. Komitet Noblowski uznał, że dla uszanowania pamięci dopiero co zmarłego monarchy nie odbędzie się bankiet Noblowski.

Obecnie monarcha wraz z małżonką oraz Następczynią Tronu i jej mężem zajmują honorowe miejsca podczas podniosłej ceremonii. Oprócz członków rodziny królewskiej na scenie każdego roku zasiada ponad sto osób, wśród nich znajdują się laureaci nagrodzeni w ubiegłych latach oraz członkowie Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk, Zgromadzenia Nobla z Karolinska Institutet i Szwedzkiej Akademii, a także członkowie Rady Dyrektorów Fundacji Nobla. W pierwszym rzędzie, z lewej strony, miejsca zajmują tegoroczni laureaci, którymi są  

Rainer Weiss, Barry C. Barish i Kip S. Thorne w dziedzinie fizyki "za badania fal grawitacyjnych oraz decydujący wkład w skonstruowanie ich detektora znanego jako LIGO". (źródło: KLIK)

Jacques Dubochet, Joachim Frank i Richard Henderson w dziedzinie chemii. "Badacze zostali wyróżnieni za prace związane mikroskopią krioelektronową umożliwiającą obrazowanie dużych cząsteczek biologicznych w rozdzielczości niemal atomowej". (źródło: KLIK)

Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young w dziedzinie fizjologii i medycyny za "odkrycie molekularnych mechanizmów kontrolujących rytmy okołodobowe u organizmów żywych". (źródło: KLIK)

Kazuo Ishiguro w dziedzinie literatury. "Kazuo Ishiguro wydał osiem książek, pisał również scenariusze filmowe i telewizyjne. Jego najbardziej znana powieść, "Okruchy dnia" z 1989 roku, doczekała się ekranizacji z Anthonym Hopkinsem w roli głównej." (źródło: KLIK)

Kazuo Ishiguro wydał osiem książek, pisał również scenariusze filmowe i telewizyjne. Jego najbardziej znana powieść, "Okruchy dnia" z 1989 roku, doczekała się ekranizacji z Anthonym Hopkinsem w roli głównej. (http://www.tvn24.pl)

Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young (http://www.tvn24.pl)

Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young (http://www.tvn24.pl

odkrycie molekularnych mechanizmów kontrolujących rytmy okołodobowe u organizmów żywych (http://www.tvn24.

Kazuo Ishiguro (http://www.tvn2

Richard H. Thaler w dziedzinie ekonomii za badania, które pozwoliły na połączenie badań psychologicznych z analizą procesu podejmowania decyzji ekonomicznych. (źródło - KLIK)

Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal i dyplom honorowy z rąk króla. Nagroda Nobla ma także wymiar finansowy. Laureat otrzymuje znaczną kwotę pieniężną (do roku 2012 było to 10 milionów koron szwedzkich, czyli około 4,5 miliona złotych, od roku 2012 – 8 milionów koron, czyli około 3,6 miliona złotych, zaś w tym roku ma to być 9 milionów koron, czyli około 4 mln złotych), aby mógł kontynuować swoje badania lub prace bez konieczności zabiegania o fundusze.

Copyright © Nobel Media AB 2017. Photo: Alexander Mahmoud.

W 2014 roku dwór królewski w porozumieniu z Komitetem Noblowskim podjął decyzję o zmianie sposobu usadzenia członków rodziny królewskiej. Jak dotąd wszyscy utytułowaniu członkowie monarszej rodziny zajmowali miejsca na scenie. W związku z wejściem do rodziny Christophera O'Neill, który nie przyjął tytułu oraz debiutem Sofii Hellqvist (ówczesnej narzeczonej księcia Carla Philipa, a teraz żony) wprowadzono stosowne zmiany. Od trzech lat dwójka młodszych dzieci pary królewskiej wraz z małżonkami oraz księżniczka Christina wraz z mężem Tordem Magnusonem zajmują miejsca w pierwszym rzędzie pod sceną. 

Warto wspomnieć, że początkowo ceremonia wręczenia nagród Nobla była skromną uroczystością odbywającą się w Akademii Muzycznej w Nybroviken, a bankiet w sztokholmskim Grand Hotelu. Dopiero w 1926 roku zadecydowano o przeniesieniu miejsca ceremonii do Konserhuset, a w 1930 roku bankiet po raz pierwszy wydano w ratuszu w Sztokholmie. W pierwszych latach w ceremonii i bankiecie uczestniczyło około 120 gości, dzisiaj lista wzrosła do ponad 1300 osób. W 1974 roku przeniesiono bankiet ze Złotej Sali do znacznie większej, Sali Błękitnej, ze względu na ogromną liczbę gości.

Embed from Getty Images 

W naszych czasach ceremonia wręczenia nagród i bankiet Noblowski stanowią punkt kulminacyjny i jedno z najważniejszych, jeśli nawet nie najważniejsze, wydarzenie w agendzie szwedzkiej monarchii. Fani monarchii każdego roku wyczekują wspaniałego przejścia na bankiet laureatów w towarzystwie członków rodziny królewskiej. Jest to pierwsza okazja do zobaczenia oszałamiających kreacji królowej, Następczyni Tronu, księżnej Sofii, księżniczki Madeleine oraz wszystkich Pań, które na tak szczególną okazję wybierają niesamowite kreacje.  

Embed from Getty Images 

Stylizacje członkiń rodziny królewskiej zawsze elektryzują królewskich obserwatorów. W tym roku nie było inaczej! Pracownicy królewskiego atelier podzielili się z mediami kilkoma tajnymi informacjami. Często suknie składają się z cienkich materiałów, a powinny zostać do nich przymocowane ciężkie ordery bądź broszki. Wówczas w miejscu w którym ma zostać przypęta biżuteria wszywana jest dodatkowa warstwa materiału, która wystarczająco usztywnia tkaninę i nie jest widoczna gołym okiem. Svensk Damtidning skontaktował się również z nadwornym fryzjerem, który zajmuje się uczesaniem Pań na dzisiejszy wieczór. Jak zdradził nosząc tiary panie "nie mogą poruszać się naturalnie". Nie można używać również lakieru do włosów dla utrwalenia fryzury, bo kamienie w tiarach mogą od niego pożółknąć. Tiary mają specjalnie punkty do mocowania, są to specjalne spinki, bądź niektóre z tiar mają grzebyki przymocowane do osi diademu. Stworzenie misternej fryzury nie może trwać długo. Choć stworzenie arcydzieła na głowie królowej czy księżniczek to niemal sprawa honoru dla fryzjera i każdy kosmyk musi być idealnie upięty, układanie włosów musi trwać od 45 minut do jednej godziny. Jak zdradził fryzjer "wykorzystuję czas, który dostaję godzina i piętnaście minut to już zdecydowanie za długo".

Suknie członkiń rodziny królewskiej do samej ceremonii utrzymane są w największej tajemnicy. Ten jeden raz w roku panie zakładają zawsze nowe suknie. (Jedyny wyjątek uczyniła księżniczka Madeleine w 2012 roku) W tym roku nie było inaczej! Projektanci, którzy odpowiadają za uszyci e sukni podpisują dokumenty poufności z których jasno wynika, że do momentu zobaczenia rodziny królewskiej 10 grudnia do opinii publicznej nie mogą przedostać się najmniejsze szczątki informacji (zasadę tą złamano przy okazji zeszłorocznej sukni księżniczki Madeleine, nie dość, że podano kto ją zaprojektował to do sieci wypłynęły zdjęcia z procesu jej szycia). Dagmar (dom mody, który zaprojektował suknię księżnej Sofii z 2016 roku) mógł już ujawnić kilka informacji, co daje wgląd w cały proces przygotowań. Dwór królewski kontaktuje się z wybranymi przez Panie projektantami na około pół roku przed festiwalem noblowskim (nie jest to jednak reguła i zależy to od własnej decyzji). Problemem są kolory, w trakcie przygotowań członkinie rodziny królewskiej starają się ze sobą rozmawiać o tym jakie kolory wybierają, tak, aby nie wybrać podobnych, nie zawsze się to jednak udaje, bądź panie same decydują, że podobny odcień to nie problem. Informacja ta pozostaje jednak między królową, jej córkami i księżną Sofią. Nawet swoim projektantom nie ujawniają kolorów sukien innych Pań. Jedynie podczas wstępnych spotkań  mogą wykluczyć kolory, które pojawią się u którejś z nich. Warto wspomnieć, że pomimo przepychu Panie mają rygorystycznie określony budżet, którego ściśle przestrzegają. Dagmar ujawniło, że z księżną Sofią odbyli sześć przymiarek, przy okazji kilku z nich księżnej towarzyszyli książę Carl Philip i mały Alexander.

Embed from Getty Images

W tym roku królowa Silvia wybrała piękną fioletową kreację od  Georg et Arend. Do sukni dobrała jedną ze swoich ulubionych tiar - Nine Prong Tiara.

Embed from Getty Images

Księżniczka Victoria po raz pierwszy nosi Aquamarine Kokoshnik Tiara. Kreacja Następczyni Tronu pochodzi od Jennifer Blom.

Embed from Getty Images 

 Księżna Sofia ma na sobie kreację od Idy Lanto. Zaprezentowała również trzecią wersję swojej ślubnej tiary. Tym razem z perłami.

 Princess Madeleine Facebook

Księżniczka Madeleine wybrała kreację od Seraphine - marki dla ciężarnych. Do sukni dobrała komplet z Ametystami. Tiarę z tego kompletu nosiła już podczas Nobli w 2012 roku.

Dla niektórych suknie są zbyt przesadzone i odwracają uwagę od Noblistów, jednak jest to część bajki, którą tego szczególnego wieczoru ma laureatom stworzyć rodzina królewska. Co roku 10 grudnia ze skarbców wyciągana jest najpiękniejsza biżuteria, a projektanci tworzą wspaniałe suknie. Rodzina królewska ma olśnić i sprawić by wieczór był niepowtarzalny oraz niezapomniany. We wszystkich wywiadach z rodzinami Noblistów przeprowadzonych w trakcie bankietu, każdy powtarza "jest jak w bajce", "jest magicznie", "nie mogę w to uwierzyć", "to niesamowite poznaliśmy dzisiaj króla i królową". Podczas wręczenia nagród Nobla nie chodzi już o samo odznaczenie, ale również docenienie Noblistów poprzez bankiet na ich cześć i uwagę rodziny królewskiej. 

W przypadku bankietu Noblowskiego wszystko, za każdym razem, zostaje dopięte na ostatni guzik.  Sala Błękitna w ratuszu ma 50 metrów długości, 30 metrów szerokości oraz 22 metry wysokości dzięki czemu z łatwością mieści niemal półtora tysiąca gości każdego roku. Znajdują się w niej monumentalne schody, balkon i loggia. Nad wejściem do sali wisi popiersie architekta ratusza Ragnara Östberg. Co ciekawe, sala nigdy nie miała niebieskich ścian! Zgodnie z projektem ściany miały zostać otynkowane i pomalowane na niebiesko, symbolizując fale. Jednak po wybudowaniu hali, architekt zdecydował się zostawić ściany z cegły, bez dekoracji. Nazwa Sala Błękitna jednak pozostała nie zmieniona.

Embed from Getty Images

Personel pracujący podczas bankietu składa się z kierownika sali bankietowej, kucharza, 20 zwykłych kucharzy, 8 głównych kelnerów, 210 zwykłych kelnerów, 5 kelnerów odpowiedzialnych za napoje i 20 osób odpowiedzialnych za zmywanie. Wszystkie przygotowania do bankietu Nobla rozpoczynają się 3 dni przed kolacją i idą zgodnie ze ścisłym harmonogramem. Tyle samo czasu zajmuje florysta przygotowanie dekoracji kwietnych na stoły. Składają się one każdego roku z około 25 tysięcy ciętych kwiatów. Zgodnie z tradycją, są one sprowadzane specjalnie na uroczystości z włoskiego San Remo, gdzie 10 grudnia umarł Alfred Nobel. Już po raz 17 z rzędu Helen Magnusson, główna kwiaciarka w Hässelby Blommor, projektuje dekoracje kwiatowe na uroczystość wręczenia nagród. W tym roku są to "Kwiaty w białych odcieniach połączone z zimną zielenią liści. Goście mogą cieszyć się szwedzką zimą w sali koncertowej. W dekoracjach znajdzie się około 300 kg zielonych liści i 25 000 kwiatów w tym goździki w białych i kremowych odcieniach, białe chryzantemy, białe orchidee, eukaliptus, białe amarylis, róże i tulipany francuskie w różnych białych i kremowych odcieniach oraz różnego rodzaju rośliny zimozielone." podano w komunikacie prasowym. Dla podkreślenia zimowego charakteru dekoracji sufit Sali Błękitnej podświetlono na niebiesko.

Embed from Getty Images

Obrus na głównym stole jest długi na 470 metrów, a jego prasowanie zajmuje oddelegowanym  do tego osobom kilka dni. Przy głównym stole zasiada niespełna 100 gości. Obok króla przy stole siada kobieta, która jest laureatką nagrody Nobla (nie zależnie od kategorii) bądź jeśli żadna kobieta nie zdobyła nagrody w danym roku, żona laureata nagrody w dziedzinie Fizyki. Królowej przy stole zawsze towarzyszy przewodniczący fundacji Nobla. Reszta miejsc przy członkach rodziny królewskiej zmienia się każdego roku. Przy doborze osób siedzących przy członkach rodziny decyduje nie tylko protokół i ranga gościa, ale również aspekty czysto ludzkie, takie jak chociażby bariera językowa. Zawsze przed bankietem rodzina królewska otrzymuje informacje o osobach z którymi będzie siedzieć, poznaje podstawowe informacje o towarzyszu i tematy do rozmów, które mogą zainteresować obie strony. Co ciekawe w 1901 i 1902 roku kobiety nie mogły uczestniczyć w ceremonii wręczenia nagród Nobla. Zmieniło się to w 1909 roku kiedy Selma Lagerlöf otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.

Każdego roku, we wrześniu, komisja noblowska otrzymuje do degustacji trzy różne rodzaje menu i wybiera to najlepsze. Lista potraw utrzymana jest w tajemnicy, aż do bankietu. Ze względu preferencji żywieniowych potrawy składają się najczęściej z warzyw i ryb. Bankiet Noblowski to jednak nie tylko wykwintna kolacja przygotowywana przez wybitnych szefów kuchni, ale również wspaniały pokaz artystyczny przygotowywany z niemal rocznym wyprzedzeniem. Część artystyczna odbywa się pomiędzy podawaniem poszczególnych dań. W tym roku za przygotowanie kolacji odpowiada szef kuchni Tom Sjöstedt i cukiernik Daniel Ross. Ross przygotował w 2010 roku tort weselny dla księżniczki Victorii i księcia Daniela. Dziwniejszego wieczoru kolacja została wydana dla około 1350 osób.

 svenskdam

Podczas bankietu obowiązuje ścisły protokół, gości (w szczególności Ci zasiadający przy głównym stole z rodziną królewską) nie mogą odchodzić od  stołu w trakcie kolacji. Kiedy wyjście na stronę okazuje się "ostateczną ostatecznością" gość może skorzystać z dosłownie pięciu minut pomiędzy posiłkami. Z takiej okazji nigdy nie korzystają członkowie rodziny królewskiej. W związku z tm podczas kolacji jedynie sączą  podawane napoje, aby nie musieć odchodzić od stołu. Warto wspomnieć, że członkowie monarszej rodziny nie piją trunków wysokoprocentowych podczas kolacji, są one zastąpione najczęściej sokiem jabłkowym, który kolorem przypomina białe wino lub wiśniowym podobnym do  czerwonego. Po zakończeniu posiłku kolejki do toalet są ogromne. Rodzina królewska i laureaci nagród korzystają więc ze specjalnego pomieszczenia De Hundradets Valv, z kolei reszta gości ma do dyspozycji zwykłe pomieszczenia z bardzo dużą liczbą toalet. Choć ścisły protokół określa zachowanie i usadzenie gości król i reszta rodziny bardzo często sami łamią protokół, aby laureaci poczuli się komfortowo. Carl Gustaf reagował więc uśmiechem i żartował, kiedy  Maj-Britt Moser (laureatka nagrody Nobla z 2014 roku) trzymała łokcie na stole. O wiele zabawniejsza była jednak sytuacja, kiedy to Maj-Britt Moser zauważyła, że monarcha dostał na deser lody w różnych kolorach a ona nie. Król wówczas podniósł swój talerz i chciał zamienić się z laureatką. No cóż dla laureatów wieczór 10 grudnia ma przecież zostać niezapomniany. Jednak to nic w porównaniu z wpadkami byłych premierów, które zarówno Victoria jak i Madeleine starały się dyskretnie ignorować. Wpadka premiera Görana Perssona jak dotąd jest najczęściej wspominana, słyszał o niej chyba każdy. Podczas bankietu noblowskiego w 2003 roku były premier odebrał telefon. Księżniczka Victoria jak najdyskretniej starała się wybrnąć z sytuacji i zajęła się czytaniem menu. Z kolei premier Fredrik Reinfeldt w 2007 roku po zjedzeniu posiłku oblizał sobie palce w obecności księżniczki Madeleine. Zbyt duże dekolty to już norma, niemal co roku zdarzy się, że któraś z pań wybierze zbyt wydekoltowaną kreację. Z najwiekszą krytyką spotkała się jednak księżniczka Madeleine w 2002 roku. Nie można zapomnieć o uwiecznieniu na zdjęciach najważniejszego dnia w życiu. Przed kilkoma laty postanowiła to zrobić żona jednego z laureatów Kasumi Amani.

Podobno sam król najlepiej wspomina bankiet Noblowski z 1996 roku, kiedy to Nasza rodaczka, Pani Wisława Szymborska zaproponowała królowi, aby z nią zapalił! Protokół ściśle zakazuje palenia podczas przyjęcia, jednak król (który w tamtych latach jeszcze palił) zdecydował się przystać na tę propozycję. Jak często wspominają nasze, rodzime media Pani Szymborska była wyraźnie niezadowolona z otrzymania tego wielkiego wyróżnienia. Do Sztokholmu poleciała z ukochanym odrapanym chińskim termosem, a podczas śniadania poprosiła o dolanie wrzątku, aby mieć przy sobie cały czas ciepły napój. Podczas ceremonii wręczenia nagród Nobla wygłosiła najkrótsze przemówienie w historii, zebrani na sali zareagowali jednak owacjami. W trakcie bankietu czuła się "zażenowana, ale szczęśliwa". 

 google images

 culture.pl

Po kolacji odbywa się tajne przyjęcie z dala od kamer. Każdego roku również rodzina królewska dostaje na nie zaproszenie. Nie pojawiają się na nim zawsze, czasami jest to sama para królewska, która bawi się z laureatami na parkiecie do białego rana. Częściej młodsi członkowie rodziny królewskiej lub członkowie, którzy dopiero weszli do rodziny królewskiej i nie mieli wcześniej okazji uczestniczyć w takiej imprezie. Nigdy nie jest ujawniane, kto z rodziny królewskiej się na niej pojawi. Podobno w 2014 roku cała rodzina królewska została na imprezie, co może wydawać się prawdopodobne. Sofia i Christopher byli po raz pierwszy na Noblach i z całą pewnością rodzina królewska chciała im pokazać wszystkie aspekty "festiwalu noblowskiego". Nawet organizatorzy nocnej imprezy używają specjalnego kodu do porozumiewania się między sobą, tak aby żadne informacje nie przedostały się do mediów. Niektórzy żartują, że wszyscy obecni na ceremonii i bankoiecie czekają tylko na jedno - ekstrawagancką imprezę po kolacji. Finansują ją firmy, które chcą zaistnieć na rynku lub utrzymać swoją pozycję,  wszystko musi być najlepsze i ściśle tajne. Zero kamer, telefonów i aparatów fotograficznych. To noc, która ma pozostać tylko w pamięci obecnych.

Poza tym, z pewnością zwróciliście uwagę na dwa nowe, oficjalne zdjęcia - rodziny królewskiej oraz księżniczki Madeleine i jej męża. Jak donoszą media dzisiaj na Zamku odbyła się sesja zdjęciowa i wykonano również zdjęcia króla, par książęcych oraz... księżniczki Estelle. Fotografie powinny zostać wydane przez dwór w najbliższej przyszłości.

LIVE Blog można prześledzić ponownie tutaj - KLIK.