Czym różni się Zamek od Pałacu?

Zamek czy pałac? często zadajemy sobie to pytanie, przyglądając się historycznym budowlom. Wielu z nas w ogóle ich nie rozróżnia nazywając tak jak sam uzna za właściwe. Tak naprawdę ciężko rozpoznać jakim typem budowli są zamki i pałace w naszych czasach. Na przestrzeni lat, a nieraz nawet wieków budynki te często były przebudowywane, a nawet zmieniały swoje zastosowanie, nic więc dziwnego, że teraz ciężko je rozpoznać.

Zamek

Zamek w Będzinie / Zamki Polskie - RES.PL

Po latach przemian Zamki stawały się Pałacami i traciły swój dawny charakter. Najczęściej powstawały w średniowieczu, kiedy to były najbardziej praktycznymi budowlami. Zważywszy na ciężkie, niebezpieczne czasy jakie wówczas panowały.
Budowla ta spełniała przede wszystkim rolę fortecy i miała charakter obronny. Oczywiście znajdowały się tam również komnaty mieszkalne, które zajmował książę, król czy rycerz. Budowle powstawały tak, aby móc zapewnić miejsce zamieszkania, ale również ochronić swoich mieszkańców w trakcie najazdów. Stąd też (często) małe okna i miejsce położenia Zamku - często na wzgórzach, skałach albo na widłach rzek. Otaczały je wały lub fosy, ściany był grube z okienkami strzelniczymi, a wejścia broniły mosty zwodzone i kraty. Można je rozpoznać również po wieży, która była nieodłączną częścią każdego zamku. Budowle stawiano zazwyczaj z dala od innych zabudowań, a wokół murów nie rosły wysokie drzewa. Wszystko to po to, aby nie ułatwiać wrogom dostania się na Zamek.  Zamki wyróżniają się przede wszystkim surową budową, małymi oknami i wieżami obronnymi.

Prof. Janusz Bogdanowski zaproponował następującą definicję: zamek to samodzielne dzieło obronne o zabudowie zwartej, powstałe w okresie średniowiecza, łączące dominującą funkcję obronną z mieszkalną i gospodarczą. Zamek przystosowany był do obrony zamkniętym obwodem obronnym.

wikipedia

Pałac 

 Pałac Bursztynowy / groupon.pl

Pałac to przede wszystkim rezydencja reprezentacyjna. Budowali je bogacze - monarchowie, książęta, arystokraci i szlachta, a rezydencje stawały się siedzibami ich rodów. Pałace nie posiadały cech obronnych, aczkolwiek czasami otaczała je fosa. Miały one zapewnić wygodne życie swoim właścicielom i pokazywać ich bogactwo. Pałace budowano zazwyczaj w malowniczych okolicach. Otaczały je piękne ogrody i drzewa. Każdy szlachcic chciał mieć w swoim parku sadzawkę, fontannę czy kaplicę. Bogatsi decydowali się budować swoje pałace w cichym otoczeniu natury, z dala od folwarku. Biedniejsi mieli zabudowania w zasięgu wzroku, a do ogrodów wychodzili tylnym wyjściem. Ze względu na funkcje i położenie wyróżnia się pałace: wiejskie, miejskie, myśliwskie i letnie. Pałace wyróżniają się dużą ilością okiem wpuszczających naturalne światło do środka. Reprezentacyjnymi tarasami, balkonami i bogatym zdobnictwem.

Dwór

 audiotrip

Jako, że jesteśmy w Polsce, warto wspomnieć o typowo polskiej rezydencji jaką był dwór. Była to budowla typowo szlachecka, znajdująca się na wsi. Dworek  był najczęściej parterowy i przed głównym wejściem miał ganek lub dwie/cztery kolumny. Wokół niego znajdowało się wiele zabudowań gospodarczych. Dworki kojarzą się raczej sielsko i są skromniejsze od okazałych, bogatych pałaców i pałacyków. Pierwsze dwory szlacheckie powstawały na terenie naszego kraju w okresie renesansu i zwyczaj ich budowania przetrwał, aż do lat 20 XX wieku. Obecnie dawne polskie dwory szlacheckie znajdują się na terenie sześciu krajów - Polski, Litwy, Łotwy, Białorusi, Ukrainy oraz w zachodniej Rosji. Do obecnych czasów przetrwało około 2,8 tysiąca dworków na terenie Polski (z czego 2 tys. są w ruinie!), w trakcie II WŚ zrujnowano około 12 tysięcy takich rezydencji. Na terenach utraconych przez Polskę po 1945 roku przetrwało około 250 dworów (z 4 tysięcy przed II WŚ). Styl dworkowy w odrodzonej Polce traktowano jako emanację polskości, w ich stylu w miastach budowano wille czy Dworce Kolejowe.

Dwór w Turowej Woli wykorzystany w filmowej i serialowej wersji "Nad Niemnem", w "Pannie z mokrą głową" oraz w "Panu Tadeuszu".